วิธีดูตําหนิเหรียญปราบฮ่อ 1239 1247 1249 ของแท้ ดูยังไง?

ก่อนที่จะไปดูตำหนิเหรียญปราบฮ่อ เราไปศึกษาประวัติความเป็นมาของสงครามฮ่อ กันสักนิด เพื่อจะได้เข้าใจและเห็นถึงคุณค่าของเหรียญปราบฮ่อนี้มากขึ้น...

หนังสือสมเด็จพระปิยมหาราชพระผู้พระราชทานกำเนิดพิพิธภัณฑสถานเพื่อประชา

ฮ่อ หรือ ห้อ คือ กลุ่มชนเชื้อสายจีน ที่ต้องการแยกการปกครองออกจากราชวงศ์ชิงซึ่งเป็นของชนเผ่าแมนจูในขณะนั้น เพราะเห็นว่าองค์พระจักรพรรดิ์ทรงไร้ซึ่งความสามารถ ประชาชนจำนวนมากถูกกดขี่ข่มแหงโดยชนชั้นขุนนาง จึงริเริ่มก่อร่างสร้างกลุ่มรวมผู้คนที่มีหัวคิดเดียวกัน ตั้งตนขึ้นโดยเรียกตัวเองว่า "ไท่ผิง" โดยมีหัวหน้า "หง ซิ่วเฉวียน" เป็นผู้นำกบฏในครานั้น ทางการกับประชาชนเกิดการต่อสู่กันอย่างหนักหน่วงและรุ่นแรง จนกบฏไท่ผิง พ่ายแพ้ราบคาบ มีผู้คนล้มตายมากมายหลายล้านคน ส่วนพวกที่เหลือก็ล่าถอยหนีไปซ่อนตัวในป่า ตามชุมชนต่างๆในมณฑลของจีนและบางกลุ่มหลบหนีมาซ่องสุมกำลังที่ทุ่งไหหิน ปล้นบ้านล้างเมืองในดินแดนสิบสองจุไทและเมืองพวน(ฝั่งประเทศลาว) ซึ่งเมื่อนั้นยังคงเป็นอาณาเขตของไทย พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 ทรงทราบข่าว จึงส่งกำลังไปปราบปรามเสียให้สิ้นถึง 4 ครั้ง 4 ครา จนพวกฮ้อล่าถอยหนีไปทุกครั้ง เมื่อเหตุการณ์สงบเรียบร้อยแล้วทรงให้สร้างอนุสาวรีย์ปราบฮ่อขึ้นที่ เมืองหนองคาย เพื่อบรรจุอัฐิทหารจากกรม กองต่างๆ ที่เสียชีพเพื่อชาติในครั้งนั้น

ภาพข่าวในต่างประเทศ  ค.ศ.1893 (พ.ศ.2436)

เหรียญปราบฮ่อ 1239 1247 1249

รวมเหรียญ ร.๕ อันสูงค่ายิ่งและเครื่องขัตติยราชูปโภค

และโปรดเกล้าฯ ให้ บจก.บีกริมแอนด์โก ประเทศเยอรมัน สร้างเหรียญราชอิสริยาภรณ์ปราบฮ่อ ขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2436 เพื่อบำเหน็จคุณความดีให้แก่ผู้ที่ไปสงครามปราบฮ่อ จำนวนการผลิตทั้งสิ้น 500 เหรียญ และผลิตเสร็จสิ้นพร้อมส่งมอบให้สยามประเทศในปี พ.ศ. 2437 ใช้ห้อยกับแพรแถบสีดำริมสีเหลือง ขนาดกว้าง 2.5 เซนติเมตร ที่แพรแถบประดับเข็มบอกปีจุลศักราชที่มีการปราบฮ่อ ได้แก่ "๑๒๓๙" (พ.ศ. ๒๔๒๐) "๑๒๔๗" (พ.ศ. ๒๔๒๘) และ "๑๒๔๙" (พ.ศ. ๒๔๓๐) ใช้ประดับอกเสื้อเบื้องซ้าย เข็มปีจุลศักราชที่ประดับบนแพรแถบจะประดับให้สำหรับผู้ที่ไปราชการสงครามปราบฮ่อในแต่ละคราว

สำหรับเหรียญปราบฮ่อชั้นเดียว ไม่มีการกำหนดอัตราการพระราชทาน หากผู้ใดไปราชการทัพปราบฮ่อ ก็จะได้รับพระราชทานเข็มระบุปีจุลศักราชตามที่ได้เข้าร่วมรบในปีนั้น โดยผู้ที่ได้รับพระราชทานจะไม่ได้รับประกาศนียบัตรกำกับ แต่จะได้รับการประกาศชื่อลงในราชกิจจานุเบกษา 

จุดสังเกตุตำหนิเหรียญปราบฮ่อแท้

ปัจจุบันเหรียญปราบฮ่อ เป็นที่นิยมและหายากยิ่ง เป็นที่ต้องการของนักสะสมทั้งเก่าใหม่ จึงไม่แปลกที่จะมีการทำเหรียญ ร.5 ปราบฮ่อ ปลอมเลียนแบบขึ้นมาใหม่จำนวนมาก นับเป็นเหรียญเงินโบราณปราบเซียนอีกเหรียญหนึ่งก็ว่าได้เพราะปัจจุบันมีเทคโนโลยีทันสมัยขึ้น จึงมีการทำเลียนแบบให้มีลักษณะที่คล้ายคลึงกับเหรียญของจริงมากขึ้นไปเรื่อยๆ แต่อย่างไรก็ดี ก็ยังคงมีตำหนิหลายจุดที่เป็นจุดตายเหรียญปราบฮ่อที่ยังทำเลียนแบบได้ยากอยู่หลายจุด ไปดูกันเลยว่าตําหนิเหรียญปราบฮ่อ 1239 มีจุดหลักๆอะไรที่ต้องสังเกตุกันบ้าง ตามข้อมูลด้านล่างเลยครับ

ด้านหน้า เป็นพระบรมฉายาลักษณ์พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว พระพักตร์เสี้ยว ผินพระพักตร์ไปทางซ้าย มีพวงมาลัยรองรับ เบื้องบนเป็นแถวอักษรตามแนวขอบเหรียญเป็นข้อความ "จุฬาลงกรณ์ บรมราชาธิราช" 

จุดสังเกตุหลักๆ ด้านหน้าเหรียญปราบฮ่อแท้ มีดังนี้...

จุดที่(1) ใบไม้ตามลูกศรชี้ จะมีเส้นยาวกลางใบ 1 เส้นเหมือนเป็นก้านใบ เป็นสันใบแทบทุกใบ

จุดที่(2) ให้ดูที่หนวด เส้นที่ 2 และ 3 นับจากบนลงล่าง จะเป็นเส้นคู่บาง ๆ ปลายโค้งลงเล็กน้อย (ของเก๊จะติดกันเป็นพรืด)

จุดที่(3) คำว่า "ราช" ด้านล่าง "ร" จะมีตุ่มกลมเล็ก ๆ 1 ตุ่ม ตามลูกศรชี้

จุดที่(4) ที่คอเสื้อตามลูกศรชี้ เมื่อนำกล้องส่องจะเห็นเป็นรูป สามเหลี่ยม ค่อนข้างลึก มีรอยขีดเล็กๆ ขวางแนวนอน 3 ขีด ชัดเจนมาก เป็นอีกจุดที่ปลอมได้ยาก

จุดที่(5) พระกรรณ หรือ หู ติ่งหูช่วงล่างมีลักษณะโค้งมนกลม

จุดที่(6) ปกเสื้อ ลำคอ มีเส้น 2 เส้นขนานกันตลอด เส้นไม่ชนกัน แล้วโค้งหายลงไปด้านหลังคอ

จุดที่(7) ตัวหนังสือของเหรียญจะแกะเป็นแท่งเหลี่ยม อักษร "ฬ" ตามลูกศรชี้ เส้นตั้งจะมีเนื้อเกินเป็นเส้นนูนยาวลงมา (ต้องดูเหรียญไม่สึกจะเห็นได้ชัด) และ ตัวอักษร "ฬ" หางขาด เหนือสระอา "า"

จุดที่(8) ตัวอักษร "ก" เขียนเหมือนอักษร "ท"

จุดที่(9) หัวอักษร "ม" มีลักษณะกลม เห็นได้ชัดเจน

จุดที่(10) สระอา "า" ปลายหักแหลมลงชนกับอักษร "ร"

จุดที่(11) หูเชื่อมแบบขวาง ห่วงเปิดได้ ขอบเหรียญยกสูงตัดเหลี่ยมและมีขอบด้านในอีกหนึ่งชั้นต่ำกว่าขอบเหรียญด้านนอก

ที่มา: SIAMCOIN

ด้านหลัง เป็นรูปพระสยามเทวาธิราชทรงช้างถือพระแสงของ้าว มีควาญอยู่ท้ายช้างคนหนึ่ง รองรับด้วยกลุ่มแพรแถบ เบื้องบนของรูปนั้นมีอักษรตามแนวขอบเหรียญเป็นข้อความ "ปราบฮ่อ ๑๒๓๙ ๑๒๔๗ ๑๒๔๙" 

จุดสังเกตุหลักๆ ด้านหลังเหรียญปราบฮ่อ ดังนี้...

จุดที่(1) ให้ดูตัว "บ" จะมีขีดดวงเล็ก ๆ สั้น ๆ 1 เส้น ลากตรงลงมาจากหัว "บ" และมีติ่งส่วนท้ายขวาล่าง

จุดที่(2) หมายเลข "๑๒๓๙" ให้ดูเลข "๙" ปลายหางจะแตกเป็น 2 แฉก

จุดที่(3) อักษร "ป" จะมีรอยแตกส่วนท้องตามลูกศร

จุดที่(4) อักษร "ร" หัวคว่ำลง ตามลูกศร และหางติดกันกับสระอา "า"

จุดที่(5) ปลายดาบจะมีเส้นรอยบากลึก เหมือนอักษรภาษาอังกฤษ "V" ชัดเจน

จุดที่(6) ปลายตะขอเป็นรอยคล้ายหยักฟันปลา

จุดที่(7) ขาขวาด้านหน้า ตามลูกศรชี้ จะเห็นเป็นเส้นขีด สั้น ๆ ตามแนวนอน เหมือนหนังย่นลงมา 5-6 เส้น

จุดที่(8) ใช้กล้องส่องจะเห็นเส้นลายขนช้างชัดเจน

เหรียญปราฮ่อ Lot No: 3224 เปิดประมูลเริ่มต้นที่ 300,000 บาท ในปี 2565

และสุดท้าย...ท้ายสุดให้นำเหรียญไปชั่งน้ำหนักบนตราชั่งมาตราฐาน จะได้ค่าน้ำหนัก 11.1 กรัม โดยประมาณ อาจคาดเคลื่อนบ้างเล็กน้อยตามความสึกหลอและสภาพการเก็บรักษาของเหรียญนั้นๆ ซึ่งน้ำหนักเหรียญปราบฮ่อจะอยู่ในช่วงประมาณนี้ 

ที่มา: SIAMCOIN

เหรียญปราบฮ่อ แสดงถึง ความกล้าหาญ อดทน ชัยชนะและความสำเร็จ เพราะเหล่าทหารหาญต่างรบชนะข้าศึกทุกครั้งไป เงินโบราณหวังว่าข้อมูลเหรียญปราบฮ่อบทความนี้จะเป็นประโยชน์ต่อผู้ที่สนใจทุกท่านไม่มากก็น้อย และคงไว้ซึ่งการศึกษาสืบต่อไป

อนุสาวรีย์ปราบฮ่อ จังหวัดหนองคาย