เงินถุงแดง คือ อะไร ? สำคัญไฉน ?

          เงินถุงแดง คือ พระราชทรัพย์ส่วนพระองค์ที่ได้จากการค้าสำเภาในพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 3 ทรงมี พระปรีชาสามารถในด้านการจัดการค้าสำเภา และทรงเก็บสะสมกำไรจากการค้าสำเภา ทั้งสำเภาหลวงและสำเภาส่วนพระองค์ตั้งแต่เมื่อครั้งยังดำรงพระยศเป็นพระเจ้าลูกยาเธอกรมหมื่นเจษฏาบดินทร์ เมื่อเสด็จเถลิงถวัลยราชสมบัติในปี พ.ศ. 2367 ทรงนำมาใส่ "ถุงแดง" แยกเป็นถุง ถุงละ 10 ชั่ง ตีตราปิดปากถุง เก็บไว้ในหีบกำปั่นข้างห้องพระบรรทม เรียกว่า "เงินข้างที่" ซึ่งต่อมามีจำนวนมากเข้าก็เก็บไว้ในห้องข้างๆ ที่บรรทม เงินถุงแดงข้างแท่นบรรทม (เงินถุงแดงข้างพระที่) นั้น จึงเรียกว่า "คลังข้างที่" 

          เรื่องราวเงินถุงแดงเล่ากันต่อมาว่า ภายหลังเป็นประโยชน์อย่างใหญ่หลวงในการนำมา "ไถ่บ้านไถ่เมือง" ในสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 กรณีเหตุการณ์ ร.ศ.112 ได้ช่วยรักษาเอกราชของชาติบ้านเมืองไว้ ทำให้สยามประเทศรอดพ้นจากการตกเป็นอาณานิคมของฝรั่งเศส

          เหตุการณ์ วิกฤตการณ์ ร.ศ.112 สมัยรัชกาลที่ 5(พ.ศ.2436) ฝรั่งเศสได้ยื่นคำขาดแก่รัฐบาลสยามมีอยู่ข้อหนึ่งที่สยามต้องจ่ายเงิน 3 ล้านฟรังก์ โดยชำระเป็นเงินเหรียญทันทีเป็นการชดใช้ค่าเสียหายต่างๆ โดยกำหนดภายใน 48 ชั่วโมง  มิฉะนั้นกองทัพเรือฝรั่งเศสจะปิดอ่าวไทยทันที และสั่งทูตฝรั่งเศสออกจากสยาม โดยสยามอาจตกเป็นอาณานิคมของฝรั่งเศสได้ ฝรั่งเศสไม่ต้องการให้ไทยจ่ายค่าเสียหายเป็นธนบัตร หากว่าต้องการเป็น "เงินกริ๋งๆ" คราวนี้ก็ต้องเทถุงกันหมด ทั้งเงินพระคลังและเงินถุงแดงข้างพระที่ ที่พระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 3 ทรงเก็บไว้ ด้วยมีพระราชดำรัสว่า "เอาไว้ถ่ายบ้านถ่ายเมือง" ก็ได้ใช้จริงคราวนี้ แต่ถึงอย่างไรก็ยังไม่พอกับเงิน 3 ล้านฟรังก์ เจ้านายชั้นผู้ใหญ่ พระบรมวงศานุวงศ์ ตลอดจนข้าราชการ จึงช่วยกันถวายเงิน ทองและสร้อย เพชรนิลจินดาไปแลกเป็นเงินเหรียญรวบรวมใส่ถุงขนออกจากพระบรมมหาราชวังทางประตูต้นสนไปยังท่าราชวรดิษฐ์กันตลอดทั้งวันทั้งคืน ออกไปหลายเที่ยว เนื่องจากมีเวลาจำกัดเพียง 48 ชั่วโมง กล่าวกันว่าน้ำหนักของเงินเหรียญที่ใส่รถออกไปหลายเที่ยว ทำให้ถนนเป็นรอยสึกเพราะน้ำหนักของเงินเหรียญจำนวนมากมายมีน้ำหนักถึง 23 ตัน เรื่องราวเกี่ยวกับเงินถุงแดง ที่มีการกล่าวถึงไว้มาก จึงเป็นไปได้ว่า เรื่อง เงินถุงแดง ที่นำมาไถ่บ้านไถ่เมืองนั้นเอง เป็นเรื่องจริงในประวัติศาสตร์ไทยสมัยรัตนโกสินทร์ที่คนไทยควรจดจำ

ขอบคุณ จุลลดา  ภักดีภูมินทร์.  เงินถุงแดงของสมเด็จพระนั่งเกล้า.